ING waarschuwt voor verdubbeling winkelleegstand
De winkelleegstand in Nederland dreigt de komende jaren op te lopen, stelt ING in haar rapport.. Tussen 2007 en 2015 nam de leegstand toe van 5,4 procent naar 9,2 procent van het totale winkelvloeroppervlak. Volgens de bank daalt de vraag naar fysieke winkels door lagere omzetten en marges en blijft de aanwezige voorraad winkelvloer hoog.
Winkelleegstand kopzorg
Winkelleegstand is al jaren een kopzorg voor de moderetail, maar ook voor andere partijen als vastgoedbedrijven, brancheorganisaties en overheden. Faillissementen volgen elkaar de laatste weken op, zoals die van V&D en de winkels van Macintosh. Hoewel er al overnames plaatsvinden, komen hierdoor nog meer lege vierkante winkelmeters bij.
Nederland heeft al een hoge winkeldichtheid: gemiddeld ruim 1,8 vierkante meter winkelvloeroppervlak per inwoner. Ons land hoort tot de landen met de hoogste winkeldichtheid in Europa. Tegelijkertijd is de vloerproductiviteit relatief laag. Door die dalende omzetten en een groeiend winkelvloeroppervlak daalde de omzet per vierkante meter de afgelopen jaren: was in 2007 nog sprake van een jaaromzet van ruim 3.500 euro per m², in 2015 was dit naar schatting gedaald tot een kleine 3.200 euro.
ING ziet dat er de rem is gezet op de ontwikkeling van nieuwe winkelruimte, maar zegt dat er nog te weinig wordt gesaneerd. Dirk Mulder, Sectormanager Food & Retail bij ING: “Markt en overheid komen steeds vaker in beweging om de winkelleegstand af te remmen. Dit helpt in het voorkomen van nog meer overcapaciteit. Het saneren van bestaande winkelgebieden is echter lastig. De wil en mogelijkheden harde beslissingen te nemen zijn niet altijd aanwezig. Een lange remweg dreigt.”
Noodgedwongen kritisch
Retailers kijken noodgedwongen kritisch naar hun vestigingen, juist door de dalende vloerproductiviteit en de druk op marges in de detailhandel. Daardoor wordt het immers steeds moeilijker wordt fysieke winkels rendabel te exploiteren.
Dit leidt tot een dalende vraag naar winkelruimte. En daar is het aanbod groot: het totale winkelvloeroppervlak steeg de afgelopen jaren tot 30,8 miljoen m². Resultaat is dat, volgens het Planbureau voor de Leefomgeving, de winkelleegstand tussen 2007 en 2015 steeg van 5,4 procent naar 9,2 procent.
Overcapaciteit: 30 procent
Die leegstand dreigt verder op te lopen, stelt de ING. In de Retailagenda van het Ministerie van Economische Zaken wordt gesproken over een gemiddelde overcapaciteit aan winkelruimte van 30 procent.
Retail, vastgoed en overheden samenwerken op steeds meer plekken samen om de groeiende leegstand te keren, wat er onder meer toe heeft geleid dat er minder plannen zijn om winkelmeters uit te breiden. Zo daalde het planvolume van ruim 5 miljoen m² in 2008 tot een kleine 2 miljoen m² in 2015.
Niet alleen plannen voor meer winkelmeters moeten een halt worden toegeroepen, ook moeten bestaande, kansarme winkelgebieden worden gesaneerd. Wordt de aanwezige hoeveelheid winkelruimte niet teruggedrongen, zegt de bank, dan kan de winkelleegstand de komende jaren de grens van 10 procent passeren en daarmee stijgen tot dubbele cijfers.
