Onderzoeksbureau Motivaction heeft in de afgelopen jaren samen met reclamebureau N=5 diepgaand onderzoek gedaan naar de drijfveren van MKB-ondernemers. Uit dit meerjarenonderzoek, waarbij meer dan 1.500 ondernemers zijn ondervraagd, blijkt dat naast aanzien en status, de behoefte aan verandering en vernieuwing (innovatie), de vrijheid van het ondernemerschap en het sociale aspect (zoals samen met een team een onderneming runnen), de belangrijkste drijfveren van ondernemers zijn.

Typen ondernemers
Op basis van deze vier dimensies zijn zes typen ondernemers te onderscheiden in het BusinessLocus-model: Jagers, Experts, Einzelgängers, Hoeders, Pragmatici en Ontplooiers. Er zijn grote verschillen tussen ondernemers die verder reiken dan een onderverdeling naar branche, winstgevendheid, of personeelsomvang.

De belangrijkste kenmerken per groep zijn:

• Jagers (4%): altijd op zoek naar nieuwe kansen en uitdagingen, sterke behoefte om iets groots neer te zetten. Willen aanzien en roem verwerven.
• Experts (22%): zelfstandigheid is de belangrijkste drijfveer; willen zelf de dienst uit maken. Inhoudelijk gedreven; en weten het daarom altijd beter.
• Einzelgängers (1%): autonomie is een doel op zich; onaangepast en het liefst zonder medewerkers, die lopen alleen maar in de weg.
• Hoeders (13%): sterk verantwoordelijkheidsgevoel voor de onderneming en mensen. Vinden het werk leuk maar voelen zich niet echt een ondernemer.
• Pragmatici (26%); praktische no-nonsense-ondernemers die uit liefde voor het vak ondernemen. Volgen vernieuwingen maar lopen niet voorop.
• Ontplooiers (34%): creatieve en innovatieve ondernemers. Voelen uitdagingen en zoeken daarom vooruitgang; willen verder. Opvallend vaak een vrouw.

De wijze waarop deze verschillende typen in het ondernemersschap staan is ook duidelijk zichtbaar in de verwachtingen die zij hebben ten aanzien van de economische ontwikkelingen en groei van hun bedrijf.

Op grond van de resultaten conluderen Pieter Paul Verheggen, directeur van onderzoeksbureau Motivaction, en Marc Oosterhout, strategy director van N=5 dat het bedrijfsleven en de overheid zich wat meer zouden moeten verdiepen in de diversiteit van het MKB: “Het lijkt erop dat het MKB nu nog als een grote, eenvormige groep wordt gezien. In werkelijkheid zijn er duidelijke segmenten te onderkennen die ieder om een eigen manier van benaderen vragen.”

TrendMeter-onderzoek
Het jaarlijkse TrendMeter-onderzoek naar de verwachte economische ontwikkelingen van het MKB, laat zien dat vooral Jagers en Ontplooiers in 2010 nieuwe kansen zien en weer een opleving in de orderintake en winstgevendheid van hun bedrijf verwachten (resp. +35% en +18%). Het zijn ook deze groepen ondernemers die een groei van de werkgelegenheid in hun onderneming verwachten waar Hoeders en Einzelgängers nog een daling van de bedrijfsactiviteiten verwachten (resp. -5% en -21%).

Daarbij werken kapitaalverstrekkers en de overheid niet echt mee. Het merendeel van de ondervraagde ondernemers voelt zich nog geremd door zijn of haar bank, waarbij Jagers en Ontplooiers zich het sterkst belemmert voelen (resp. 43% en 36% voelt zich meer gehinderd door hun bank dan een jaar geleden).

Regeldruk
Ondanks de goede voornemens van het kabinet voor vermindering van de lasten en regeldruk zeggen ondernemers hier nog niet veel van te merken. Op de vraag of de (lokale) overheid een steun in de rug is voor de ondernemer antwoordt driekwart van de Jagers vooral hinder van de regels te ondervinden. Met name de jaarlijkse wijzigingen in de regels en wetten ergeren de ondernemers.

“Als we deze belangrijke motor van de Nederlandse economie aan de praat willen krijgen, is het verstandig om een meer gedifferentieerde aanpak te kiezen en na te gaan wat de verschillende groepen daadwerkelijk nodig hebben. Het BusinessLocus-onderzoek toont duidelijk aan dat als alle ondernemers op dezelfde wijze benaderd en behandeld worden een substantiële groep niet bereikt wordt. En dat kunnen we ons in deze economische tijden niet permitteren”, aldus Verheggen in het persbericht.

De resultaten van het onderzoek zijn op 6 april in Den Haag aangeboden aan Loek Hermans, voorzitter MKB Nederland, en Alexander Pechtold, oud-minister en lijsttrekker van D66.